ZWAKBEGAAFD
Een allochtone verkrachter heeft een te lage straf gekregen omdat hij anders zijn verblijfsvergunning kwijt zou raken. Het slachtoffer was een zwakbegaafd meisje die oraal en vaginaal verkracht werd in een tassenwinkel nadat zij op verzoek van de verkoper, de dader mee naar achteren was gegaan. Ik kan het mededogen van de rechtbank voor de dader alleen maar begrijpen gelet op zijn verweer, namelijk dat het vrijwillig was gegaan. In zijn boek Vorverständnis und Methodenwahl heeft de Duitse rechtsgeleerde Josef Esser proberen uit te leggen hoe een rechter tot zijn beslissing komt. Dat er ook altijd onbewuste motieven een rol spelen bij zijn oordeel. Daar moest ik aan denken bij het vernemen over deze zaak.
Toch weet ik niet of het betoog van Esser toegepast kan worden op dit geval. Want ik kan mij niet voorstellen dat de rechter zich niet bewust is geweest van zijn door mij verondersteld, onvermeld gebleven motief. Dat de rechtbank werkelijk het verlies van de verblijfsvergunning doorslaggevend heeft geacht kan ik mij ook niet voorstellen. Dat mag geen rol spelen omdat het niets met de zaak te maken heeft. In abstracto kan een dergelijke gedachtegang ertoe leiden dat er geen straf meer opgelegd wordt. Er is immers altijd wel iets bijkomends te bedenken dat ten nadele van de dader komt. Het lijkt dus een verkeerd motief om een ander onuitgesproken motief te verhullen.
Het lijkt er dus op dat de rechter heeft gemeend het sop en de kool te moeten sparen door wel het schuldig uit te spreken (wat niet kan als het vrijwillig gebeurde), maar het onuitgesproken motief (dat het best eens vrijwillig gebeurd zou kunnen zijn) een rol te laten spelen door een verkeerde, te lage straf op te leggen. De beslissing van de rechter blijft ook dan in een ander opzicht twijfelachtig, namelijk dat daarnaast het misbruik van de toestemming van een zwakbegaafde bestraft had moeten worden.
Ik heb in mijn leven als advocaat vele wonderlijke beslissingen voorbij zien komen. Ook dit is er één van. De vraag blijft, wie is er eigenlijk zwak begaafd?
