WELVAARTSKLOOF

De rijken worden steeds rijker en de armen steeds armer. Het is een terugkomende boodschap in de media. Wat is er aan te doen? De rijken meer belasting laten betalen? Dat helpt niet want er zijn te weinig rijken om dat gat te dichten. Het communisme is ook geen oplossing zoals wel is gebleken. Toch wordt er afgevraagd of het allemaal wel eerlijk is als je de luxe jachten in de marina’s ziet en een econoom als Piketty met onthutsende cijfers komt. Moeten we niet nog meer gaan uitdelen? Maar maakt geld wel gelukkig? Voor een vindingrijk iemand die zich kan beheersen is geld een zegen. Het verschaft hem de mogelijkheid zijn talent optimaal te benutten, waar de maatschappij van profiteert. Helaas zijn er heel weinig van zulke mensen. De econome Erica Verdegaal stelt dat mensen niet geschikt zijn met geld om te gaan. Zij kunnen niet rekenen, niet vooruit denken, afgewogen keuzes maken, dat zit genetisch niet in mensen, aldus Erica Verdegaal. Bovendien worden de mensen verleid tot kopen door slimme marketingtechnieken. Al in 1957 schreef Vance Packard zijn boek The hidden pursuaders, de verborgen verleiders. Al werd dat in die tijd sterk bekritiseerd door academici wegens onbewezen vooronderstellingen, in deze tijd zal er minder raar tegen aan gekeken worden.

Er zijn dus twee factoren werkzaam die het ongemak veroorzaken, het niet kunnen rekenen en het zich niet kunnen beheersen. Ik zou zeggen hier ligt een taak voor het onderwijs. Leer kinderen al op vroege leeftijd met geld omgaan, met plannen, met boekhouden. Het levert vele voordelen op. Er zal minder gekocht worden. Alleen het aller-noodzakelijkste wordt ingeslagen. We hebben geen last meer van economische groei die alle klimaatdoelstellingen meteen weer om zeep helpt. We hoeven ons landschap niet te vervuilen met zonnepanelen en windmolens om aan de energievraag te voldoen.

Marianne Thieme zou moeten praten met Thierry Baudet. Zij wil minder consumptie en hij geen windmolens. Maar ligt daar niet een drempel, omdat Thierry Baudet afgeschilderd wordt als rechts? Hier zouden dieptepsychologen aan het werk moeten, maar ik meen te weten dat rechts vereenzelvigd wordt met uitbuiting en links met de rechtvaardige zaak. Wij worden geregeerd door beelden, wanen afkomstig uit een vervlogen tijdperk.

Hier ligt een nieuwe taak voor het onderwijs en de media. Laat de schuldvraag rusten bij hem of haar die het heeft verprutst, niet bij hem die het voor elkaar heeft. Links denkt nog steeds in termen van geldtekort, niet aan menselijk tekort en dat is slecht voor het milieu.

Aan welke kant staat Marianne Thieme eigenlijk, links of rechts?