OPENBAAR KUNSTBEZIT
Wie heeft er baat bij dat er twee Rembrandts voor 160 miljoen euro’s gekocht kunnen worden als de Nederlandse belastingbetaler de beurs ophoudt? Ik denk alleen de familie Rothschild. Birgit Donker, direkteur van het Mondriaan Fonds vraagt zich in nrcdeweek van maandag 28 september 2015 af waarom de politiek zo bezuinigt op kunst en nu ineens 160 miljoen euro’s op tafel wil leggen. Zij ziet het als stap in de goede richting. De politiek zal nu ook wel de bezuinigingen ongedaan willen maken die de kunst treffen.
Dat is natuurlijk niet zo. Bezuinigingen op kunst zijn het gevolg van het sociale stelsel waarin het geld gaat naar mensen die niet voor zichzelf willen zorgen en geen snars om kunst geven. Het geld gaat naar hen en nu misschien ook naar de Rothschilds. Birgit Donker memoreert Robbert Dijkgraaf die zo meeslepend bepleitte de kunstwereld meer te laten lobbyen bij de politiek.
Ook dat zal niet helpen. Kunst is er voor de elite, bestaande in twee gedaanten. De eerste zijn de kunstenaars zelf en de echte liefhebbers. Voor hen is geld alleen maar belangrijk voor de noodzakelijke levensbehoeften. Om te kunnen scheppen en te genieten hoeft geen beslag op een ander gelegd te worden. De andere elite zijn zij die geld in overvloed hebben omdat hun leven daarop is ingericht. Die gebruiken kunst om te pronken, zoals de familie Rothschild.
Maar nu ook voor de handel. Ook dat is leuk. Zijn ze er op uitgekeken? Uit liefdadigheid? Ja, zullen ze misschien zeggen. Het moet ten goede komen aan de gehele wereld. Om het aan een rijke Chinees te verkopen is te banaal. Nu is er de mogelijkheid als mecenas in de annalen vermeld te worden. Geldzucht laat zich soms verenigen met menslievendheid. Een autoverkoper hanteert dezelfde methode. Schep een behoefte bij de klant als hij niet toehapt en houdt hem voor wat hij zal missen.
Deze lieden worden opgewonden door het getal, door de transactie, niet door het schilderij. Zelfs niet door een Mondriaan dat daar soms in rechtlijnigheid verwantschap mee heeft. Het schilderij is het middel, geld het doel. Om dit soort zelfbevrediging mogelijk te maken helpt de Nederlandse belastingbetaler een handje. De familie Rothschild lacht in haar vuistje. Weer een slag geslagen! Zullen zij de Rembrandts missen? Pas nadat het geld op is. Als de overheid dit soort fratsen wil uithalen, bezuinig eerst op het sociale stelsel. Er blijft genoeg te eten over.
