MONTEMBOURG
Sommige lieden kunnen met wonderlijke verrassingen komen. In Frankrijk was er een minister voor werkgelegenheid (emploi) die in bevlogen bewoordingen zijn verhalen afstak, daarbij een gezicht trok of hij het zelf ook moest geloven. Zijn ideeën kwamen erop neer dat er veel meer gedaan moest worden voor de kleine werkloze man en dat de rijken het gelag moesten betalen. Hij heette Arnaud Montembourg. De Franse president François Hollande, die hem geïnstalleerd had vanwege zijn bevlogen uitstraling en zo uitdrukking wilde geven aan de worst die hij de kiezers voor had gehouden, was dan wel in naam socialist maar ook een technocraat die weet waarom een schip vastloopt. De bevlogenheid van Montembourg ging dan ook botsen met de harde cijfers want de werkloosheid liep steeds maar verder op. Dat lag niet alleen aan Montembourg maar vooral aan de geest die in de Fransen was gevaren, die al jaren lang boven hun stand leefden zonder dat te willen weten. Loisir en retraite waren de lokwoorden om het volk in slaap te houden en zo de macht naar zich toe te trekken. Zij die wezen op de risico’s van het bestaan waren in de verzorgingsstaat afzichtelijke voorbeelden geworden van hen die het volk wilde uitbuiten.
De terreuraanslagen moeten voor een zekere ommekeer gezorgd hebben. Niet bij de vakbonden, maar wel bij François Hollande. Eerder had hij Montembourg al de laan uitgestuurd omdat die buiten de paden van de werkelijkheid was getreden en hem vervangen had door de zich met Kennedy vergelijkende Macron.
Maar nu heeft Montembourg zich kandidaat gesteld voor het Franse presidentschap met de verkiezing in 2017. Zijn programma wekt verbazing, maar hier en daar ook instemming. Zoals ‘annuler les hausses des impôts’ en ‘service militaire et civile pour hommes et femmes’. Dit getuigt van werkelijkheidszin. Niet alleen dat. Ook neemt hij het op voor de pme (petites et moyennes entreprises), het midden- en kleinbedrijf. Het kan niet anders dan dat hij deze nu als de meest bedreigde schakel in de Franse samenleving ziet. Deze ommekeer van Montembourg is opmerkelijk die vroeger als minister alleen maar oog leek te hebben voor het afdwingen van een vast arbeidscontract, een cdi (contrat de durée indéterminée) voor iedereen. De schellen moeten hem van de ogen zijn gevallen. De grote bedrijven kunnen uitwijken naar het goedkope buitenland maar de pme kan geen kant op en draait op voor het tekort. Een socialistische burgemeester verhoogt simpelweg de belasting als de Salle des Fètes aan onderhoud toe is. De jeugd groeit op zonder vooruitzicht op een baan en zonder zinvolle bezigheden, met de vlucht in comafeesten en verdovende middelen. Montembourg wil Frankrijk terugtrekken uit de Europese Unie en de bespaarde contributie aan die club wil hij besteden voor de pme. De EU heeft dat aan zichzelf te wijten. Het mag dan >op papier wel in orde lijken als iedereen bij elkaar in en uit kan lopen maar daar zitten ook gevaren aan. Hoe haalde een eurocommissaris als ene Bolkestein het überhaupt in zijn hoofd om Franse ambachtslieden concurrentie te laten aandoen door lieden uit landen waarvan de papieren alleen maar achterdocht kunnen wekken?
Aan de Franse oud president Sarkozy kleeft de smet dat hij wordt gezien als ‘vriend van de rijken’. Binnenskamers zou hij ervoor zorgen dat de grootindustrielen de wind uit de zeilen wordt gehouden. Deze grootindustrielen weten met gewiekste constructies de belasting te ontwijken en de pme betaald het tekort, het gelag met een 70 urige werkweek of meer en met een inkomen beneden modaal. Binnenskamers rechtvaardigen die grootindustrielen dat omdat grote bedrijven geld nodig hebben om te overleven, door grote bedragen aan investeringen en research te moeten besteden die niet onmiddellijk geld opleveren en ook verkeerd kunnen uitpakken. Weliswaar is dat aftrekbaar, maar de grootindustrielen hebben nog een ander angstvisioen en dat is de zinloosheid van de belastingafdracht die gebruikt wordt om de geldverslindende verzorgingsstaat in stand te houden waar loisir, retraite, aide aux personnes démunies de sleutelwoorden zijn zonder oog te hebben voor het andere.
De Franse geschiedenis met de Franse revolutie blijft een rol spelen. De afstand tussen peuple en gouvernement, tussen employés et cadre, tussen geletterde en ongeletterde doet zich in alle geledingen voor of het nu is het bedrijfsleven of de Franse socialistische partij zelf. Hoe is aan deze spiraal van wederzijds wantrouwen te ontkomen? Verdwijnen zal het nimmer want daarvoor liggen de standpunten te ver uit elkaar.
Ik heb begrip voor die paar punten van Montembourg. Voor de rest blijft hij een vreemde eend in de bijt, met een merkwaardig mensbeeld voor ogen. De invoering van de dienstplicht biedt voordelen. De veiligheid kan beter worden bewaakt. Het tekort aan mankracht in ziekenhuizen, verzorgingstehuizen kan worden opgevangen. De basisvoorzieningen worden goedkoper omdat dienstplichtigen geen of weinig salaris genieten. Jonge mensen wordt discipline bijgebracht en het geeft ze een zekere ontwikkeling en een kijk op de maatschappij. Niet alleen dat, het houdt ze ook van de straat.
